Werkgeverschap, wie is verantwoordelijk? Deel 1

Wie is de werkgever?

Medische professionals gaan steeds vaker samenwerken. Hiervoor worden – afhankelijk van de situatie – een veelvoud aan juridische constructies gebruikt die elk voor- en nadelen hebben. Zo regelen de professionals onderling de samenwerking.

Ondersteunend personeel

Deze onderlinge afspraken bepalen echter meestal weinig over het aannemen van ondersteunend personeel. Dus op het moment dat er een arbeidsovereenkomst met ondersteunend personeel afgesloten moet worden kan er onduidelijkheid zijn over wie of wat de werkgever is. Dit terwijl de werkgever een grote verantwoordelijkheid heeft richting de werknemer en ook bepaalde risico’s draagt, bijvoorbeeld bij schade of verzuim.

Bij het aannemen van personeel is het dus altijd de moeite waard om uit te zoeken wie de werkgever is, zodat deze zijn verantwoordelijkheden kan nemen richting de werknemers en zich kan verzekeren tegen risico’s.

In het geval dat dit niet goed uitgezocht is kan dit grote gevolgen hebben. Een werknemer die door een ongeval op het werk ziek wordt en schade lijdt zal haar werkgever aansprakelijk stellen. Niemand zal op dat moment behoefte aan hebben aan juridisch getouwtrek over de werkgeversverantwoordelijkheid.

De gevolgen kunnen helemaal groot zijn als een partij onverwacht aangemerkt wordt als werkgever terwijl deze in de overtuiging was dit niet te zijn. De werknemer stelt de werkgever aansprakelijk, zonder dat deze verzekerd is voor schade en ziekteverzuim.

Gelet op de grote belangen en gevolgen zal daarom in dit artikel het werkgeverschap bij de belangrijkste samenwerkingsvarianten besproken worden.

1.     Alleen de kosten delen

In de dagelijkse praktijk komt het geregeld voor dat medische professionals een eigen praktijk hebben, maar doordat ze gezamenlijk in één pand zitten, bepaalde kosten willen delen. Dit is ook mogelijk voor personeelskosten. Door gezamenlijk één receptioniste of assistente aan te nemen kunnen de werkgeverskosten worden gedeeld. Hierbij moeten onderlinge duidelijke afspraken gemaakt worden over het werkgeverschap en de bijbehorende risico’s.

  • Uitlenen

De meest eenvoudige variant is één werkgever die zijn personeel tegen betaling uitleent aan de andere professionals. De andere artsen betalen een vergoeding aan de werkgever voor de arbeid, de verzekeringen en de werkgeversrisico’s. Het uitlenen mag echter geen winstoogmerk hebben om fiscale naheffingen te voorkomen. Daarnaast moet het uitlenen goed geregeld zijn in de arbeidsovereenkomst. Alleen als de werknemer er mee instemt hebben de andere artsen een bevoegdheid tot het aansturen van het personeel.

Deze constructie is niet zonder risico’s: indien personeel in dienst is bij één arts en daarbij werkzaamheden verricht een andere arts, dan zouden deze werkzaamheden belast kunnen zijn met BTW. Zeker als er maandelijks achteraf een factuur verstuurd wordt.

Dit btw-risico kan uitgesloten worden door vooraf een POT-overeenkomst te sluiten waarin de personeelskosten verdeeld worden op grond van een vaste verdeelsleutel die vooraf vastgesteld wordt. Deze verdeelsleutel mag alleen gewijzigd worden als de contractpartijen wijzigen. Bij voorkeur wordt de kostenverdeling vastgesteld aan de hand van het aantal arbeidsuren. Het verdelen van kosten aan de hand van omzetverhoudingen of aantallen patiënten wordt afgeraden omdat de kosten hierdoor te veel kunnen variëren. Het uitlenen van werknemers wordt dan alsnog belast met BTW.

  • Meerdere werkgevers

Een alternatief kan zijn dat de werknemer meerdere werkgevers heeft. Het is mogelijk dat er één arbeidsovereenkomst is met meerdere werkgevers of meerdere arbeidsovereenkomsten met één arts. Als er sprake is van één arbeidsovereenkomst met meerdere werkgevers kan de werknemer alle werkgevers aanspreken. Het is dan aan de artsen om onderling afspraken te maken over de verdeling van zowel de verwachte als de onverwachte kosten. Als het werkgevers risico door alle partijen wordt gedeeld  dan spreekt men van ‘kosten voor gemene rekening’ en hoeft er geen BTW doorbelast te worden.

Het alternatief, waarin één werknemer meerdere arbeidsovereenkomsten heeft, heeft als voordeel dat alle juridische risico’s gescheiden zijn. Elke werkgevers is aansprakelijk voor zijn beperkte deel. Het grote nadeel is echter dat de praktische invulling erg omslachtig is. Elke werkgever moet zelf de administratie, vakantiedagen, verlof etc. bijhouden.

2. Maatschappen

In de praktijk wordt er ook veel samengewerkt in een maatschap. In dat geval zijn er eveneens twee mogelijkheden.

De arbeidsovereenkomst kan gesloten worden door één maat
of door de gehele maatschap.
Strikt juridisch gezien kan een maatschap zelf geen arbeidsovereenkomst sluiten. Als een maatschap genoemd wordt in een contract moeten daar de afzonderlijke maten persoonlijk ingelezen worden. Toch wordt in de praktijk in contracten vaak de maatschap genoemd en levert dit weinig problemen op. Alle partijen weten wat er bedoeld wordt en er zit kapitaal in de maatschap waarmee vorderingen betaald kunnen worden. Toch is het wel belangrijk om op te letten als één maat verantwoordelijk is voor het personeel binnen de maatschap. Deze maat moet bevoegd zijn om namens de hele maatschap op te treden, anders is hij alleen werkgever.

Als er wijzigingen zijn binnen de maatschap doordat er een maat toe- of uittreed, verandert ook het werkgeverschap. De uittredende maat zal niet langer aansprakelijk willen zijn als werkgever en willen dat de toetredende maat het werkgeverschap overneemt. In de overeenkomst van praktijkoverdracht moeten dus duidelijke afspraken gemaakt worden over de overdracht van personeel.

Minder gebruikelijk is het alternatief waarin één maat optreed als werkgever en niet de maatschap als geheel. Deze maat kan wel zijn personeel uitlenen aan de andere maten. Voorwaarde is wel dat de mogelijkheid tot uitlenen duidelijk in de arbeidsovereenkomst staat. Bij het uitlenen blijft de maat die werkgever is, te allen tijde verantwoordelijk voor het personeel. Omdat deze maat alle werkgeversrisico’s loopt kan hij afspreken dat de andere maten hem betalen voor het uitlenen van zijn personeel. Ook hierbij blijft het fiscale risico van BTW-heffing op deze werkzaamheden aanwezig, waardoor het van belang is om vooraf heldere afspraken te maken.

3. Rechtspersonen binnen een BV

Tot slot bestaat de mogelijkheid om samen te werken binnen een rechtspersoon. Een rechtspersoon is een juridische entiteit die partij kan zijn bij een contract. De meest gebruikte varianten zijn een BV, een Stichting of een Coöperatie.  In dat geval sluiten twee of meer artsen niet langer zelf een arbeidsovereenkomst, maar komt de werknemer in dienst van de rechtspersoon.

De gevolgen van het gebruik van een rechtspersoon voor het werkgeverschap zijn groot. De rechtspersoon wordt de werkgever en draagt alle verantwoordelijkheden en de risico’s. De artsen die aandeelhouder zijn van de rechtspersoon sturen het personeel nog wel aan, maar kunnen persoonlijk niet aansprakelijk gesteld worden. Hun eigen vermogen is gescheiden van het vermogen van de rechtspersoon.

Daar staat tegenover dat het oprichten en in standhouden van een rechtspersoon veel administratie vergt. De rechtspersoon moet opgericht worden bij de notaris, ingeschreven staan bij de Kamer van Koophandel en er moeten aparte jaarrekeningen opgesteld worden. Bovendien zijn rechtspersonen veel minder flexibel bij het toe- en uittreden van nieuwe deelnemers binnen het samenwerkingsverband.

Conclusie

Bij het aannemen van personeel binnen een samenwerkingsverband is het belangrijk om van te voren goed uit te zoeken hoe het werkgeverschap ingericht wordt. Hierdoor wordt niet alleen duidelijk wie de risico’s loopt, maar ook welke verzekeringen afgesloten moeten worden. Als duidelijk is wie een verzekerbaar belang heeft, kan onnodig verzekeren voorkomen worden.

Minstens zo belangrijk is het onderhoud. Bij elke verandering in de samenwerking moet onderzocht worden wat de gevolgen zijn en of de inrichting van het werkgeverschap nog past bij het samenwerkingsverband. Voorkomen moet worden dat er stilzwijgende wijzigingen optreden.

Deel dit verhaal:
Geschreven door:

Zoeken

Download hier de starters checklist

Download hier de starters checklist

Leuk dat je onze website bezoekt. Om de gebruiksvriendelijkheid van onze website te verbeteren, maken wij gebruik van functionele en analytische cookies. Wij gebruiken geen tracking cookies. Naast het accepteren van de cookies, kun je deze ook beheren via 'Cookie instellingen'.
Accepteer cookiesCookie instellingen